บทความ

บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

บทอาขยาน คือ บทท่องจำ การเล่า การสวด เรื่อง นิทาน ซึ่งเป็นการท่องจำข้อความหรือคำประพันธ์ที่ชอบ บทร้อยกรองที่ไพเราะ โดยอาจตัดตอนมาจากหนังสือวรรณคดีเพื่อให้ผู้ท่องจำได้ และเห็นความงามของบทร้อยกรองทั้งในด้านวรรณศิลป์ การใช้ภาษา เนื้อหา และวิธีการประพันธ์

๑. หลักการท่องจำบทอาขยาน

การท่องบทอาขยานส่วนใหญ่เป็นการท่องออกเสียง คือ ผู้ท่องเปล่งเสียงออกมาดัง ๆ ในขณะที่ใช้สายตากวาดไปตามตัวอักษร ยึดหลักการออกเสียงเหมือนหลักการอ่านทั่วไป เพื่อให้การออกเสียงมีประสิทธิภาพควรฝึกฝน ดังนี้

๑. ฝึกเปล่งเสียงให้ดังพอประมาณ ไม่ตะโกน ควรบังคับเสียง เน้นเสียงปรับระดับเสียงสูง – ต่ำ ให้สอดคล้องกับจังหวะลีลา ท่วงทำนอง และความหมายของเนื้อหาที่อ่าน

๒. ท่องด้วยเสียงที่ชัดเจน แจ่มใส ไพเราะ มีกระแสเสียงเดียว ไม่แตกพร่าเปล่งเสียงจากลำคอโดยตรงด้วยความมั่นใจ

๓. ท่องออกเสียงให้ถูกอักขรวิธีหรือความนิยม และต้องเข้าใจเนื้อหาของบทอาขยานนี้ก่อน

๔. ออกเสียง ร ล คำควบกล้ำ ให้ถูกต้องชัดเจน

๕. ท่อง ให้ถูกจังหวะและวรรคตอน

๖. ท่องให้ได้อารมณ์และความรู้สึกตามเนื้อหา

๒. การแบ่งวรรคตอนของกลอนสุภาพ (กลอนแปด)

๓. ประโยชน์และคุณค่าของการท่องบทอาขยาน

๑. ฝึกความจำ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง เพราะมนุษย์ต้องอาศัยความจำ เพื่อเป็นเครื่องมือในการคิดวิเคราะห์คิดสังเคราะห์

๒. เป็นการฝึกวินัย เพราะการจะท่องให้จำได้ต้องมีวินัยและต้องฝึกฝน

๓. เป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์

๔. อนุรักษ์วัฒนธรรมไทย ทางด้านภาษาให้คงอยู่ตลอดไป

๕. ได้รับคติสอนใจจากบทประพันธ์ที่ท่อง

๖. ทำให้เป็นคนอารมณ์ดีจากความงามของบทประพันธ์ที่ท่อง

๗. เพื่อตระหนักในคุณค่าของภาษาไทยและชาบซึ้งในความไพเราะของบทร้อยกรอง

๘. เพื่อให้เกิดความภาคภูมิใจในความสามารถของกวีไทย

๙. เพื่อเป็นพื้นฐานในการแต่งคำประพันธ์

๑๐. เพื่อใช้เป็นสื่อถ่ายทอดคุณธรรมจริยธรรม และนำข้อคิดที่เป็นประโยชน์ไปใช้

บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

บทอาขยานชั้นประถมศึกษาปีที่ 1

แมวเหมียว แยกเขี้ยวยิงฟัน (ป.1)

แมวเอ๋ย แมวเหมียว
รูปร่าง ประเปรียว เป็นหนักหนา
ร้องเรียก เหมียวเหมียว ประเดี๋ยวก็มา
เคล้าแข้ง เคล้าขา น่าเอ็นดู
รู้จัก เอารัก เข้าต่อตั้ง
ค่ำค่ำ ซ้ำนั่ง ระวังหนู
ควรนับว่ามัน กตัญญู
พอดู อย่างไว้ ใส่ใจเอย

บทอาขยาน ชั้น ป.1 - ป.6
บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

รักเมืองไทย (ป.1)

คนไทยนี้ดี                      เป็นพี่เป็นน้อง

เมืองไทยเมืองทอง          เป็นของคนไทย

คนไทยเข้มแข็ง               ร่วมแรงร่วมใจ

รักชาติยิ่งใหญ่                ไทยสามัคคี

ธงไทยไตรรงค์               เป็นธงสามสี

ทั้งสามสิ่งนี้                    เป็นที่บูชา

สีแดงคือชาติ                  สีขาวศาสนา

น้ำเงินงามตา                   พระมหากษัตริย์ไทย

เรารักเพื่อนบ้าน              ไม่รุกรานใคร

เมื่อยามมีภัย                    ร่วมใจป้องกัน

เรารักท้องถิ่น                  ทำกินแบ่งปัน

ถิ่นไทยเรานั้น                 ช่วยกันดูแล

บทอาขยานชั้นประถมศึกษาปีที่ 2

ไก่แจ้ (ป.2)

ไก่เอ๋ยไก่แจ้                         ถึงยามขันขันแซ่กระชั้นเสียง
โก่งคอเรื่อยร้องซ้องสำเนียง       ฟังเพียงบรรเลงวังเวงดัง
ถ้าตัวเราเหล่านี้หมั่นนึก            ถึงคุณครูผู้สอนสั่ง
ไม่มากนักสักวันละสองครั้ง      คงตั้งแต่สุขทุกวันเอย


รักษาป่า (ป.2)

นกเอ๋ยนกน้อยน้อย                      บินล่องลอยเป็นสุขศรี

ขนขาวราวสําลี                         อากาศดีไม่มีภัย

ทุกทิศเจ้าเที่ยวท่อง                   ฟ้าสีทองอันสดใส

มีป่าพาสุขใจ                            มีต้นไม้มีลําธาร

ผู้คนไม่มีโรค                            นับเป็นโชคสุขสําราญ

อากาศไร้พิษสาร                       สัตว์ชื่นบานดินชื่นใจ

คนสัตว์ได้พึ่งป่า                       มารักษาป่าไม้ไทย

สิ้นป่าเหมือนสิ้นใจ                   ช่วยปลูกใหม่ไว้ทดแทน

บทอาขยาน ชั้น ป.1 - ป.6
บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

บทอาขยานชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

เด็กน้อย (ป.3)

เด็กเอ๋ย เด็กน้อย

ความรู้ เรายังด้อย เร่งศึกษา 
เมื่อเติบใหญ่ เราจะได้ มีวิชา

เป็นเครื่องหา เลี้ยงชีพ สำหรับตน 
ได้ประโยชน์ หลายสถาน เพราะการเรียน

จงพากเพียร ไปเถิด จะเกิดผล 
ถึงลำบาก ตรากตรำ ก็จำทน

เกิดเป็นคน ควรหมั่น ขยันเอย

บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

วิชาหนาเจ้า (ป.3)

เกิดมาเป็นคน หนังสือเป็นต้น วิชาหนาเจ้า

ถ้าแม้นไม่รู้ อดสูอายเขา เพื่อนฝูงเยาะเย้า ว่าเง่าว่าโง่

บางคนเกิดมา ไม่รู้วิชา เคอะอยู่จนโต

ไปเป็นข้าเขา เพราะเขาเง่าโง่

บ้างเป็นคนโซ เที่ยวขอก็มี

ถ้ารู้วิชา ประเสริฐหนักหนา ชูหน้าราศี

จะไปแห่งใด มีคนปราณี ยากไร้ไม่มี สวัสดีมงคล


บทอาขยานชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

ปากเป็นเอก เลขเป็นโท หนังสือเป็นตรี ชั่วดีเป็นตรา (ป.4)

ปากเป็นเอกเหมือนเสกมนต์ให้คนเชื่อ         ฉลาดเหลือวาจาปรีชาฉาน

จะกล่าวถ้อยร้อยคำไม่รำคาญ                       เป็นรากฐานเทิดตนพ้นลำเค็ญ

เลขเป็นโทโบราณท่านสั่งสอน                      เร่งสังวรเวี่ยไว้ใช่ว่าเล่น

การคำนวณควรชำนาญคูณหารเป็น              ช่วยให้เด่นดีนักหนารู้ท่าคน

หนังสือเป็นตรีวิชาปัญญาเลิศ                       เรียนไปเถิดรู้ไว้ไม่ไร้ผล

ยามยากแสนแค้นคับไม่อับจน                    ได้เลี้ยงตนด้วยวิชาหาทรัพย์ทวี

ชั่วดีเป็นตราประทับไว้กับโลก                     ยามวิโยคชีพยับลับร่างหนี

ที่ศูนย์แท้ก็แต่ตัวส่วนชั่วดี                            คงเป็นที่ลือทั่วชั่วฟ้าดิน


พฤษภกาสร (ป.4)

                           พฤษภกาสร                            อีกกุญชรอันปลดปลง

                         โททนต์เสน่งคง                        สำคัญหมายในกายมี

                          นรชาติวางวาย                         มลายสิ้นทั้งอินทรีย์

                          สถิตทั่วแต่ชั่วดี                         ประดับไว้ในโลกา


สยามานุสติ (ป.4)

ใครรานใครรุกด้าว                        แดนไทย 
ไทยรบจนสุดใจ                                    ขาดดิ้น 
เสียเนื้อเลือดหลั่งไหล                          ยอมสละ สิ้นแล 
เสียชีพไป่เสียสิ้น                                   ชื่อก้องเกียรติงาม

หากสยามยังอยู่ยั้ง                     ยืนยง 
เราก็เหมือนอยู่คง                               ชีพด้วย 
หากสยามพินาศลง                    ไทยอยู่ ได้ฤๅ 
เราก็เหมือนมอดม้วย                          หมดสิ้นสกุลไทย

บทอาขยาน ชั้น ป.1 - ป.6
บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

บทอาขยานชั้นประถมศึกษาปีที่ 5

ตนเป็นที่พึ่งแก่ตน (ป.5)

       เราเกิดมาทั้งทีชีวิตหนึ่ง               อย่าหมายพึ่งผู้ใดให้เขาหยัน

ควรคะนึงพึ่งตนทนกัดฟัน                  คิดบากบั่นตั้งหน้ามานะนำ

กสิกิจพณิชยการงานมีเกียรติ              อย่าหยามเหยียดพาลหาว่างานต่ำ

หรือจะชอบวิชาอุตสาหกรรม             เชิญเลือกทำตามถนัดอย่าผลัดวัน

เอาดวงใจเป็นทุนหนุนนำหน้า           เอาปัญญาเป็นแรงมุ่งแข่งขัน

เอาความเพียรเป็นยานประสานกัน     ผลจะบรรลุสู่ประตูชัย

เงินและทองกองอยู่ประตูหน้า            คอยเปิดอ้ายิ้มรับไม่ขับไส

ทรัพย์ในดินสินในน้ำออกคล่ำไป     แหลมทองไทยพร้อมจะช่วยอำนวยเอย


วิชาเหมือนสินค้า (ป.5)

วิชาเหมือนสินค้า                      อันมีค่าอยู่เมืองไกล

ต้องยากลำบากไป                    จึงจะได้สินค้ามา
จงตั้งเอากายเจ้า                        เป็นสำเภาอันโสภา
ความเพียรเป็นโยธา                 แขนซ้ายขวาเป็นเสาใบ
นิ้วเป็นสายระยาง                     สองเท้าต่างสมอใหญ่
ปากเป็นนายงานไป                 อัชฌาศัยเป็นสเบียง
สติเป็นหางเสือ                        ถือท้ายเรือไว้ให้เที่ยง
ถือไว้อย่าให้เอียง                     ตัดแล่นเลี่ยงข้ามคงคา
ปัญญาเป็นกล่องแก้ว                ส่องดูแถวแนวหินผา
เจ้าจงเอาหูตา                            เป็นล้าต้าฟังดูลม
ขี้เกียจคือปลาร้าย                      จะทำลายให้เรือจม
เอาใจเป็นปืนคม                       ยิงระดมให้จมไป
จึงจะได้สินค้ามา                       คือวิชาอันพิสมัย
จงหมั่นมั่นหมายใจ                   อย่าได้คร้านการวิชา


ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ (ป.5)

มวลมนุษย์ผู้เปรื่อง          ปรีชา  เชี่ยวแฮ
เพราะใคร่ศึกษา                        สิ่งรู้
รู้กิจผิดชอบหา                         เหตุสอด  ส่องนา
นี่แหละบุคคลผู้                        เพียบด้วยความเจริญ

มวลผู้ชูปรีชา                            เสาะวิทยาไม่ห่างเหิน
ผิดชอบกอบไม่เกิน                   รู้ดำเนินตามเหตุผล
ชื่อว่าปรีชาดี                             ผิดชอบมีพิจารณ์ยล
ผู้นั้นจักพลันดล                        พิพัฒน์พ้นจักพรรณนา

ควรเราผู้เยาว์วัย                        จงใฝ่ใจการศึกษา
อบรมบ่มวิทยา                          ปรุงปรีชาให้เชี่ยวชาญ
ขั้นนี้จักชี้ว่า                              มีปัญญาไม่สมฐาน
ต้องหัดดัดสันดาน                    กอบวิจารณ์ใช้ปัญญา


บทอาขยานชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

ผู้ชนะ (ป.6)

     เมื่อทำการสิ่งใดด้วยใจรัก                  ถึงงานหนักก็เบาลงแล้วครึ่งหนึ่ง

ด้วยใจรักเป็นแรงที่เร้ารึง                            ให้มุ่งมั่นฝันถึงซึ่งปลายทาง
เมื่อทำการสิ่งใดใจบากบั่น                         ไม่ไหวหวั่นอุปสรรคเป็นขวากขวาง
ถึงเหนื่อยยากพากเพียรไม่ละวาง               งานทุกอย่างเสร็จเพราะกล้าพยายาม
เมื่อทำการสิ่งใดใจจดจ่อ                            คอยเติมต่อตั้งจิตไม่คิดขาม
ทำด้วยใจเป็นชีวิตคอยติดตาม                   บังเกิดผลงอกงามตามต้องการ
เมื่อทำการสิ่งใดใคร่ควรคิด                       เห็นถูกผิดแก้ไขให้พ้นผ่าน
ใช้สมองตรองตริคิดพิจารณ์                      ปรากฏงานก้าวไกลไม่ลำเค็ญ
ความสำเร็จจะว่าใกล้ก็ใช่ที่                       จะว่าไกลฤาก็มีอยู่ให้เห็น
ถ้าจริงจังตั้งใจไม่ยากเย็น                           และจะเป็นผู้ชนะตลอดกาล


เป็นมนุษย์หรือเป็นคน (ป.6)

    เป็นมนุษย์เป็นได้เพราะใจสูง                เหมือนนกยูงมีดีที่แววขน
ถ้าใจต่ำเป็นได้แต่เพียงคน                        ย่อมเสียทีที่ตนได้เกิดมา
ใจสะอาด  ใจสว่าง  ใจสงบ                         ถ้ามีครบควรเรียกมนุสสา
เพราะทำถูกพูดถูกทุกเวลา                          เปรมปรีดาคืนวันสุขสันต์จริง
ใจสกปรกมืดมัวและร้อนเร่า                  ใครมีเข้าควรเรียกว่าผีสิง
เพราะพูดผิดทำผิดจิตประวิง                   แต่ในสิ่งนำตัวกลั้วอบาย
คิดดูเถิดถ้าใครไม่อยากตก                       จงรีบยกใจตนรีบขวนขวาย
ให้ใจสูงเสียได้ก่อนตัวตาย                       ก็สมหมายที่เกิดมาอย่าเชือนเอย


โคลงโลกนิติ (ป.6)

     เสียสินสงวนศักดิ์ไว้                 วงศ์หงส์
เสียศักดิ์สู้ประสงค์                         สิ่งรู้
เสียรู้เร่งดำรง                                 ความสัตย์  ไว้นา
เสียสัตย์อย่าเสียสู้                           ชีพม้วยมรณา

      ความรู้ดูยิ่งล้ำ                           สินทรัพย์
คิดค่าควรเมืองนับ                          ยิ่งไซร้
เพราะเหตุจักอยู่กับ                        กายอาต-มานา
โจรจักเบียนบ่ได้                            เร่งรู้เรียนเอา

     เว้นวิจารณ์ว่างเว้น                     สดับฟัง
เว้นที่ถามอันยัง                              ไป่รู้
เว้นเล่าลิขิตสัง-                               เกตว่าง  เว้นนา
เว้นดั่งกล่าวว่าผู้                              ปราชญ์ได้ฤามี

บทอาขยาน ชั้น ป.1 - ป.6
บทอาขยาน ชั้น ป.1 – ป.6

บทอาขยานบทรอง

ไทยรวมกำลังตั้งมั่น (ระดับประถมศึกษา)

         ไทยรวมกำลังตั้งมั่น                    จะสามารถป้องกันขันแข็ง

        ถึงแม้ศัตรูผู้มีแรง                                    มายุทธ์แย้งก็จะปลาตไป

       ขอแต่เพียงไทยเราอย่าผลาญญาติ            ร่วมชาติร่วมจิตเป็นข้อใหญ่
       ไทยอย่ามุ่งร้ายทำลายไทย                        จงพร้อมใจพร้อมกำลังระวังเมือง

       ให้นานาภาษาเขานิยม                              ชมเกียรติยศฟูเฟื่อง
       ช่วยกันบำรุงความรุ่งเรือง                        ให้ชื่อไทยกระเดื่องทั่วโลกา

       ช่วยกันเต็มใจใฝ่ผดุง                                บำรุงทั้งชาติศาสนา
      ให้อยู่จนสิ้นดินฟ้า                                     วัฒนาเถิดไทย  ไชโย


ขอบคุณที่มา ::  สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 4 | Facebook ใบงานภาษาไทยพาเพลิน

Related Articles

Back to top button
error: Content is protected !!