ทฤษฎีของบลูม (Bloom’s taxonomy): ระดับความรู้ 6 ระดับ
ทฤษฎีของบลูม (Bloom’s taxonomy): ระดับความรู้ 6 ระดับ
Benjamin S. Bloom เป็นนักจิตวิทยาการศึกษาชาวอเมริกัน เกิดที่ Lansford รัฐเพนซิลวาเนีย ครอบครัวของเขาเป็นชาวยิวอพยพซึ่งหนีมาจากการเลือกปฏิบัติในประเทศรัสเชียพ่อของBloom เป็นช่างตัดเสื้อที่หาเลี้ยงครอบครัว โดย Bloom ได้รับการศึกษาเป็นอย่างดี ในระดับปริญญาตรีเขาเรียนที่Pennsylvania State College และได้รับปริญญาตรีและปริญญาโท
ในปี 1935 และจบปริญญาเอกด้านการศึกษาที่มหาวิทยาลัยชิคาโก อุทิศเวลาให้กับการศึกษาและเป็นผู้นำทีมนักวิจัยที่ได้นำเสนอการเรียนรู้ การประเมินและอธิบายกระบวนการของการพัฒนาความรู้ของผู้เรียนอย่างโดดเด่นและใช้สิ่งที่เขาคันพบมาจนถึงทุกวันนี้Bloom เชื่อว่า การเรียนการสอนที่จะประสบความสำเร็จและมีประสิทธิภาพนั้น ผู้สอนจะต้องกำหนดจุดมุ่งหมายทางการศึกษาให้ชัดเจนซึ่งมีทฤษฎีการเรียนรู้ตามแนวพฤติกรรมนิยมและจิตวิทยาพื้นฐานของมนุษย์เป็นพื้นฐาน
ทฤษฎีของบลูม Bloom’s Taxonomy เป็นการจัดระดับความรู้ที่แบ่งออกเป็น 6 ระดับจากพื้นฐานไปจนถึงขั้นสูง โดยแต่ละระดับมีการใช้คำกริยาเฉพาะเพื่อแสดงถึงทักษะหรือการกระทำในระดับนั้น ๆ ดังนี้:
ระดับขี้นความสามารถของบลูม (Bloom’ Taxonomy)
- จำ (Remember)
o คำอธิบาย: การจำหรือระลึกถึงข้อมูลพื้นฐาน เช่น ข้อเท็จจริง คำจำกัดความ หรือหลักการต่าง ๆ
o คำกริยา: จำ, รู้, ท่อง, ระลึก, แยกแยะ, จดจำ
o ตัวอย่าง: นักเรียนจำวันสำคัญทางประวัติศาสตร์ได้ - เข้าใจ (Understand)
o คำอธิบาย: การเข้าใจความหมายของข้อมูลและสามารถแปลความหมายหรืออธิบายข้อมูลนั้น ๆ ได้
o คำกริยา: อธิบาย, สรุป, บรรยาย, แปลความ, จัดเรียง, เปรียบเทียบ
o ตัวอย่าง: นักเรียนอธิบายได้ว่าทำไมสงครามโลกครั้งที่สองจึงเกิดขึ้น - ใช้ (Apply)
o คำอธิบาย: การนำความรู้หรือข้อมูลที่ได้เรียนรู้ไปใช้ในสถานการณ์จริง
o คำกริยา: ใช้, ประยุกต์, ปฏิบัติ, แก้ไข, ดำเนินการ, นำไปใช้
o ตัวอย่าง: นักเรียนใช้สูตรคณิตศาสตร์ในการแก้โจทย์ปัญหา - วิเคราะห์ (Analyze)
o คำอธิบาย: การแยกแยะส่วนประกอบของข้อมูลและเห็นความสัมพันธ์หรือโครงสร้างของข้อมูล
o คำกริยา: วิเคราะห์, แยกแยะ, ตรวจสอบ, วินิจฉัย, สำรวจ, สืบค้น
o ตัวอย่าง: นักเรียนวิเคราะห์องค์ประกอบของเรื่องสั้นและวิจารณ์ว่าอะไรทำให้เรื่องนั้นน่าสนใจ - ประเมินผล (Evaluate)
o คำอธิบาย: การตัดสินหรือประเมินคุณค่าของข้อมูล วิธีการ หรือผลงาน โดยใช้เกณฑ์หรือมาตรฐานที่กำหนด
o คำกริยา: ประเมิน, ตัดสิน, วิจารณ์, ให้คะแนน, เปรียบเทียบ, ตัดสินใจ
o ตัวอย่าง: นักเรียนประเมินผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์และสรุปว่าได้ผลตามที่คาดหวังหรือไม่ - สร้างสรรค์ (Create)
o คำอธิบาย: การสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ โดยการรวมข้อมูลและความรู้ที่มีอยู่เข้าด้วยกันอย่างมีนวัตกรรม
o คำกริยา: สร้าง, ออกแบบ, คิดค้น, วางแผน, ประดิษฐ์, พัฒนา
o ตัวอย่าง: นักเรียนออกแบบโครงการวิจัยใหม่เพื่อแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมในชุมชน
ตัวอย่างการใช้คำกริยาใน Bloom’s Taxonomy
- จำ (Remember): ท่องจำคำศัพท์ใหม่, รู้วันสำคัญทางประวัติศาสตร์
- เข้าใจ (Understand): อธิบายแนวคิดหลักของบทเรียน, สรุปเรื่องราวในหนังสือ
- ใช้ (Apply): ประยุกต์ใช้ทฤษฎีในการแก้ปัญหาจริง, ปฏิบัติตามขั้นตอนการทดลอง
- วิเคราะห์ (Analyze): วิเคราะห์เหตุผลของเหตุการณ์ทางการเมือง, แยกแยะส่วนประกอบของกลไก
- ประเมินผล (Evaluate): ตัดสินความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล, วิจารณ์ผลงานศิลปะ
- สร้างสรรค์ (Create): ออกแบบแอปพลิเคชันใหม่, สร้างบทประพันธ์ใหม่
ขอบคุณที่มา : นักพัฒนาไทย Thai Developer
